ازن یک مولکول اکسیدان بسیار واکنش پذیر است که از سه اتم اکسیژن تشکیل شده است. استفاده از اوزون برای درمان زخم و بیماری های پوستی را می توان با استفاده از هیدروتراپی، روغن ازنیته، اتوهمتراپی و سایر اشکال نو آورانه محصولات اوزون به دست آورد. ازن اغلب به عنوان یک درمان مکمل برای بیماری های پوستی مختلف، از جمله بیماری های عفونی پوست، التیام زخم، اگزما، درماتیت، پسوریازیس، اسمیدروز زیر بغل، پای دیابتی و زخم‌های فشاری استفاده می‌شود.
علاوه بر این، چندین مطالعه پتانسیل برتر اوزون درمانی را برای بهبود میکروبیوم های پوست و روده و همچنین درمان ضد تومور و ضد پیری گزارش کرده اند. اوزون درمانی یک استراتژی درمانی نو ظهور است که از طریق مکانیسم های پیچیده ای از جمله اثرات آنتی اکسیدانی، ظرفیت تعدیل کننده ایمنی و تعدیل میکروسیرکولاسیون موضعی عمل می کند. مطالعاتی که مکانیسم اوزون را ارزیابی می کند در سال های اخیر به تدریج گسترش یافته است. هدف این مقاله، بررسی مکانیسم‌های بیولوژیکی مولکولی احتمالی ازن در بیماری‌های پوستی و ارائه شواهد نظری قانع‌کننده برای کاربرد ازن در بیماری‌های پوستی است.
درمان بیماری های پوستی با اوزون تراپی
پوست، بزرگترین عضو بدن انسان است. اولین خط دفاعی طبیعی در برابر تحریکات خارجی و عوامل بیماری زا را تشکیل می‌دهد و از از دست دادن غذا و آب جلوگیری می‌کند. اغلب، بیماری‌های پوستی علل پیچیده‌ای را نشان می‌دهند که در حال حاضر نمی‌توان با استفاده از دانش موجود به طور موثر به آن پرداخت. علاوه بر این، عوارض جانبی غیر قابل اجتناب و قابل توجهی ممکن است تجربه شود، که منجر به مشکلات جسمی و روانی متعدد در طول یک دوره طولانی درمان شود. بر این اساس، نیاز به کشف و توسعه راهبردهای درمانی جدید وجود دارد.
اوزون درمانی (O3) یک درمان غیرتهاجمی و کم هزینه است که عوارض جانبی محدودی را به همراه دارد. ازن، درمان به طور گسترده ای در بیش از 50 فرآیند پاتولوژیک از جمله بیماری های پوستی، درمان فتق دیسک بین مهره ای، عوارض دیابت، بیماری های مخاطی دهان، بیماری های قلبی عروقی و عروق مغزی، و سرطان استفاده شده است. در زمینه پوست، ازن درمانی موضعی را می توان برای درمان بیماری های پوستی عفونی (مانند کچلی و هرپس زوستر)، بیماری التهابی پوست (مانند اگزما، پسوریازیس، درماتیت آتوپیک و درماتیت تماسی) به کار برد. همچنین در درمان بیماری پوستی مربوط به خود ایمنی و زخم های مزمن (مانند پای دیابتی و زخم های فشاری) نیز موثر است.
اوزون بهبود زخم را تسریع می کند و باعث ترمیم پوست پس از لیزر می شود. علاوه بر این، اوزون درمانی سیستمیک پتانسیل زیادی را به عنوان یک ضددرد، ضد پیری و عامل ضد تومور، همراه با ظرفیت کاهش مقاومت شیمی درمانی نشان داده است. علاوه بر این، برخی از مطالعات، پتانسیل اوزون درمانی را به عنوان یک استراتژی درمانی برای بیماری کروناویروس 2019 (COVID-19) مورد بررسی قرار داده اند. در این بررسی، هدف ما روشن کردن اثرات دارویی و مکانیسم‌های مولکولی بالقوه درمان ازن در بیماری‌های پوستی است.
کاربرد اوزون در درماتولوژی
-
آب درمانی با اوزون
هیدرو تراپی یا آب درمانی ازن دار شامل حل فیزیکی ازن در آب (به جای شیمیایی) است. آب ازن می تواند به درمان بیماری های پوستی مانند بیماری های پوستی عفونی، درماتیت آتوپیک، پسوریازیس، پمفیگوس و پای دیابتی کمک کند. علاوه بر این، از آب ازنیته می توان برای تمیز کردن سوختگی ها و زخم ها، تسریع درمان زخم استفاده کرد. به طور خلاصه، استفاده از آب درمانی ازن دار ساده و انعطاف پذیر است. علاوه بر این، آب درمانی ازن دار محدودیت سنی ندارد. با این حال، محدودیت های ناشی از ناپایداری O3 باید در نظر گرفته شود. در دمای 20 درجه سانتیگراد، نیمه عمر O3 در آب تنها 27 دقیقه و 28 دقیقه است، بنابراین آب ازن دار را نمی توان برای مدت طولانی حمل کرد یا در انبار نگهداری کرد.
آب ازن دار در محل تولید می شود. بنابراین بیمارستان ها یا کلینیک ها به تجهیزات مناسب و محوطه مناسب نیاز دارند. برای دستیابی به اثر بخشی، غلظت O3، دمای آب و زمان تصفیه باید دقیقاً کنترل و نظارت شود. این بدان معناست که آب درمانی ازن دار باید توسط یک پزشک یا پرستار، تحت هدایت یک مهندس واجد شرایط انجام شود.
-
روغن اوزون دار
روغن ازن دار با واکنش مستقیم O3 با روغن گیاهی غنی از اسیدهای چرب غیراشباع تهیه می شوند. ایناسیدهای چرب، که مواد حیاتی هستند، فعالیت ازن را حفظ می کنند. اوزون اسیدهای چرب غیراشباع را اکسید می کند و تریاکسولان را تشکیل می دهد و به تدریج O3 را روی سطح ضایعات پوستی آزاد می کند. وقتی روغن ازن دار در دمای 4 درجه سانتی گراد نگهداری شود، می تواند خواص و فعالیت های دارویی پایدار را برای 2 سال حفظ کند. بنابراین روغن ازن دار مکمل عالی برای آب ازن دار ناپایدار محسوب می شود.
علاوه بر این، روغن ازن دار برای حمل و استفاده راحت است. این روغن همچنین میل خوبی برای پوست نشان می دهد و می تواند اثر نرم کنندگی داشته باشد. با این حال، کنترل درجه پراکسیداسیون ضروری است. زیرا می‌تواند بر کارایی روغن ازن دار تأثیر بگذارد. روغن ازن دار می تواند ترمیم زخم را بهبود بخشد و به طور موضعی درماتیت آتوپیک، پسوریازیس، عفونت های باکتریایی سطحی و عفونت های قارچی را درمان کند.
اتو همو تراپی ازن دار (OAHT)
اتو همتراپی ازن دار (OAHT) به فرآیندی اشاره دارد که در آن مقدار محدودی از خون در یک محیط استریل در معرض دوز دقیق کنترل شده ازن قرار می گیرد و سپس به بدن تزریق می شود. سیستم آنتی اکسیدانی می تواند به سرعت استرس اکسیداتیو گذرا را که در طول این فرآیند رخ می دهد خنثی کند. از نظر ایمنی و اثر بخشی، زمان دقیق قرار گرفتن در معرض و دوز بسیار مهم است. بنابراین، OAHT باید با دوز کم شروع شود و پاسخ بیمار باید به دقت کنترل شود. در حال حاضر، OAHT به عنوان یک درمان تکمیلی برای زخم پای دیابتی، تومورهای خاص، هرپس زوستر و برخی بیماری های مرتبط با خود ایمنی مانند لوپوس اریتماتوز در نظر گرفته می شود. علاوه بر این، OAHT می تواند به عنوان یک استراتژی ضد پیری استفاده شود.
3 مکانیسم بیولوژیکی اوزون تراپی برای درمان بیماری های پوستی
اوزون سه عملکرد متفاوت بیولوژیکی – مولکولی می تواند در بدن داشته باشد که هر کدام از این سه، نقش مهمی در درمان زخم ها و بیماری های پوستی دارند. از جمله عملکردهای تنظیم کننده ایمنی از طریق اوزون تراپی، ظرفیت آنتی اکسیدانی و فعالیت ضد عفونتی و کمک به تسریع بهبود زخم که به طور خلاصه در ادامه به سه مورد آخر می پردازیم.
ظرفیت آنتی اکسیدانی اوزون:
استرس اکسیداتیو به تولید بیش از حد ROS و گونه های فعال نیتروژن (RNS) اشاره دارد که سیستم دفاع آنتی اکسیدانی درون سلولی را تحت تأثیر قرار می دهد و منجر به عدم تعادل بین این دو سیستم می شود. علاوه بر این، ساختار و عملکرد سلول ها ممکن است تحت تأثیر آسیب اکسیداتیو قرار گیرد که باعث کاهش فعالیت میتوکندری می شود.
پس از درمان سیستمیک ازن دار (عمدتاً از طریق اتوهمتراپی ازن دار)، ازن در سرم یا پلاسما حل می شود و به سرعت با اسیدهای چرب غیر اشباع چند گانه واکنش می دهد. سپس پیام رسان های ثانویه پایین دستی مانند H2O2 و 4-HNE را القا می کند که به نوبه خود، تنظیم بیش از حد سیستم آنتی اکسیدانی را تحریک می کند.
لازم به ذکر است که ازن تنها پس از چند ثانیه از بین می رود. بنابراین، ازن بدون پیروی از اصول استاندارد فارماکولوژی، یعنی جذب، توزیع، متابولیسم و دفع به عنوان یک تنظیم کننده عمل می کند. H2O2 به عنوان یک پیام رسان اولیه و گذرا، طول عمر پلاسمایی آن تقریباً 2 دقیقه است. قابل ذکر است، 4-HNE پایدارتر از H2O241 است و یک پیام رسان متأخر و پایدار است. بر این اساس، 4-HNE می تواند سیگنال های گذرا را به بافت های مختلف برای تحریک استرس اکسیداتیو ارسال کند. این اثرات به غلظت O3 و نوع بافت بستگی دارد.
فعالیت ضد عفونت شامل فعالیت های ضد باکتریایی، ضد ویروس و ضد قارچی
- درماتوز مرتبط با عفونت باکتریایی میزان بروز بالایی دارد. بر این اساس، کشف و استفاده از آنتی بیوتیک ها فواید اساسی را به همراه داشته است. اکثر عفونت های ناشی از باکتری پلانکتون به سرعت تحت کنترل قرار گرفته اند. با این حال، استفاده نادرست از آنتی بیوتیک‌ها، گسترش باکتری های مقاوم و عفونت های ناشی از دستگاه های پزشکی تهاجمی، همچنان نگرانی های اصلی هستند. اوزون تراپی به طور قابل توجهی در عقیم کردن باکتری ها موثر است. از این رو می توان از اوزون تراپی برای از بین بردن باکتری های ناحیه آسیب دیده پوست استفاده کرد.
- ما نقش بالقوه ازن را در سرکوب ویروسی فرض کردیم. اوزون می تواند با تکثیر ویروسی تداخل داشته باشد و اثر ضد ویروسی داشته باشد. این گاز به چهار زنجیره پلی پپتیدی روی پروتئین های کپسید ویروسی آسیب می رساند، به RNA آسیب می رساند، چرخه تولید مثل را مختل کرده و از تکثیر ویروس جلوگیری می کند.
- قارچ ها پاتوژن های مشروط هستند و هاگ آن ها به شدت در برابر محیط خارجی مقاوم هستند. بنابراین، عفونت های قارچی چرخه طولانی و میزان عود بالایی دارند. متأسفانه استفاده طولانی مدت از داروهای سنتی ضد قارچ عوارض جانبی زیادی دارد. ازن می تواند وارد سیتوپلاسم قارچ شود، عملکردهای حیاتی سلولی را مختل کند، نشت مواد مغذی را افزایش دهد و در نهایت تولید اوره آز، آمیلاز، آلکالین فسفاتاز، لیپاز و کراتین قارچی را مهار کند. این فرآیند باعث از بین رفتن قارچ های ناحیه پوست می شود.
درمان زخم با اوزون تراپی
مطالعات متعدد تأیید کرده اند که ازن می تواند با بهبود میکرو سیرکولاسیون پوست، بهبود زخم را تسهیل کند، به ویژه در زخم های فشاری، درمان زخم پای دیابتی، زخم های سوختگی، و سایر زخم های مرتبط با بیماری عروق محیطی. به طور معمول، بهبود زخم شامل چهار مرحله است: هموستاز سریع، مناسب. التهاب، تکثیر، و بازسازی.
هموستاز ابتدا در عرض چند ثانیه تا چند دقیقه پس از آسیب رخ می دهد. پلاکت ها در این مرحله و کل فرآیند بهبودی ضروری هستند. مشخصاً، ازن تجمع پلاکتی را افزایش می‌دهد. فاز التهابی با نفوذ متوالی نوتروفیل‌ها، ماکروفاژها و لنفوسیت‌ها مشخص می‌شود. مرحله ترمیم همچنین شامل جوانه زدن مویرگی و تولید ماتریکس خارج سلولی است. استرس اکسیداتیو تولید شده توسط ازن درمانی می تواند باعث افزایش تنظیم HIF-1α شود. همچنین باعث آزادسازی بیش از حد فاکتور رشد تبدیل کننده-β (TGF-β) و PDGF شود و کراتینوسیت ها را برای آزادسازی VEGF تسهیل کند. بنابراین نشان می دهد که اوزون می تواند ترمیم عروق را تسریع کند و فرآیند بهبود زخم را تسریع کند.
نتیجه گیری
ازن می تواند خواص آنتی اکسیدانی داشه باشد و سیستم ایمنی بدن را فعال کند. بر این اساس، اوزون درمانی در کاربردهای بالینی، ارائه خواص ضد عفونی، بهبود میکروسیرکولاسیون و تسکین درد، تاثیر قابل توجهی را نشان داده است. در همین حال، اوزون درمانی پتانسیل زیادی برای تقویت میکرو اکولوژی پوست، فرآیند ضد پیری و درمان COVID-19 دارد. علاوه بر این، اوزون تراپی دارای مزایایی مانند هزینه کم، کارایی بالا و عوارض جانبی کم است. بنابراین، این روش برای درمان بیماری های پوستی نیز کار ساز است. اگر به دنبال درمان زخم پای دیابتی یا درمان بیماری های پوستی دیگر هستید، با کلینیک اوزون تراپی دکتر بحرانی تماس بگیرید.