انسان همیشه به دنبال راه هایی بوده است که دردهای خود را تسکین دهد. فرقی هم نمی کند این درد روحی باشد یا جسمی. بلکه همیشه در تلاش است تا هیچگونه دردی را حس نکند. بنابراین پیوسته راه ها و روش های جدید را امتحان می کند. اوزون درمانی یکی از روش های نوین است که برای تسکین دردهای اسکلتی- ماهیچه ای استفاده می شود. این روش چشم انداز روشنی را برای متخصصین طب فیزیکی مهیا کرده است. زیرا با استفاده از این روش درد ماهیچه مراجعین تا حد زیادی تسکین یافته است.
در ادامه در ابتدا به دلایل مختلف دردهای عضلانی می پردازیم و سپس بطور کامل اوزون درمانی دردهای ماهیچه ای را توضیح می دهیم.
چرا دردهای عضلانی اتفاق می افتند؟
اگر بخواهیم در یک کلام بگوییم، دردهای عضلانی به دلیل خستگی بیش از حد عضلات اتفاق می افتند. اما فرآیند این اتفاق به چه صورت است؟
هر ماهیچه از تعداد زیادی سلول خاص تشکیل شده است. این سلول ها برای انجام فعلایت های خود به انرژی بسیار زیادی نیاز دارند. از آنجایی که سلول های ماهیچه ای اندام های مختلف ما را به حرکت در می آوردند، بنابراین مصرف انرژی توسط آنها اجتناب ناپذیر است.
نحوه تامین انرژِی در سلول
سوخت اصلی سلول های بدن انسان، قند گلوکز می باشد. انرژی ای اکه از گلوکز آزاد می شود در سلول باعث انجام فعالیت های مختلف و انقباض تارهای ماهیچه ای می شود. سلول های ماهیچه ای بدن ما از دو طریق گلوکز را مصرف می کنند. روش هوازی و روش غیر هوازی
روش هوازی
مسیر هوازی تامین سوخت سلول در حضور اکسیژن انجام می شود. در این روش مولکول گلوکز به طور کامل تجزیه می شود و از هم گسستن پیوندهای موجود در گلوکز باعث تولید انرژی در سلول می شود. در این روش مولکول گلوکز به اصطلاح به طور کامل درون سلول می سوزد و مقدار انرژی بسیار زیادی آزاد می کند
روش غیرهوازی
در این مسیر تامین سوخت سلول بدون حضور اکسیژن انجام می شود. در این روش که به اصطلاح مولکول گلوکز ناقص می سوزد، یک فرآورده جانبی به نام اسید لاکتیک در سلول تولید می شود. این ماده اگر داخل سلول بماند مشکل ساز می شود و به عنوان یک فرآورده دفعی باید از سلول خارج شود. مقدار کم اسید لاکتیک در سلول ها مشکل ساز نیست ولی اگر مقدار اسید لاکتیک درون سلول به بیش از گنجایش آن برسد سلول های ماهیچه ای گیرنده های درد را تجریک می کنند و به اصطلاح دردهای ماهیچه ای بوجود می آیند.
بطور کلی مسیرهای بی هوازی انرژی بسیار کمتری را برای سلول فرآهم می کنند.
تولید لاکتیک اسید در سلول های ماهیچه ای به نوعی به دلیل عدم وجود اکسیژن کافی اتفاق می افد. زمانی که سلول نمی تواند انرژی مورد نیاز خود را از طریق مسیر هوازی بدست آورد، به مسیرهای بی هوازی رو می آورده و در نتیجه سطح لاکتیک اسید درون سلول افزایش می یابد. همین افزایش سطح باعث ایجاد دردهای عضلانی می شود. حال در اوزون درمانی سعی می شود تا با رساندن کافی اکسیژن به ماهیچه ها آنها را وادار به انجام فعالیت هوازی کرد تا اسید لاکتیک تولید شده از سلول خارج شود.
دلایل رایج دردهای عضلانی
حال که مکانیسم کلی بوجود آمدن دردهای مختلف( کمبود اکسیژن در دسترس سلول) را می دانیم، سراغ عواملی می رویم که موجب این امر می شوند
بیماری های عفونی
عفونت باعث اختلال در اکسیژن رسانی به بافت ها می شود مخصوصا اگر این عفونت باکتریایی باشد. بیماری های ویروسی ای مانند آنفلونزا، فلج اطفال و … هم باعث دردهای عضلانی می شوند
بیماری های خود ایمنی
بیماری های خود ایمنی مانند ms، لوپوس، درماتومیوزیت( پوست را درگیر می کند) می توانند باعث دردهای عضلانی شوند
فیبرومیالژیا
یک سندرم درد اسکلتی- عضلانی است که درد در ناحیه گسترده ای پخش می شود. علت این بیماری هنوز مشخص نشده است و در در دسته بیماری های روماتیسمی دسته بندی می شود. این بیماری به اوزون درمانی پاسخ داده است و کسانی که این روش درمان را استفاده کرده اند، میزان درد بسیار کمتری گزارش کرده اند.
برخی از داروها
از عوارض جانبی برخی از داروها می توان به دردهای عضلانی اشاره کرد
اختلالات غده تیروئید
یکی از وظایف غده تیروئید تنظیم سوخت و ساز بدن است. بنابراین این غده در میزان گلوکزی که به سلول ها می رسد نقش دارد. بطور مثال در بیماری پرکاری تیروئید میزان متابولیسم بالا است، سلول برای تامین انرژی به فعالیت های بی هوازی رو می آورد. نتیجه این کار تولید لاکتیک اسید و در نتیجه دردهای عضلانی است.
تسکین دردهای عضلانی با استفاده از طب فیزیکی
همانطور که در ابتدا توضیح دادیم، اوزون درمانی یکی از روش های نوین طب فیزیکی می باشد. طب فیزیکی یک تخصص نوین در علم پزشکی می باشد که ترکیبی از اتوپد، نورولوژی و تا حد زیادی آشنایی با علم فیزیوتراپی است. بنابراین بهترین متخصص برای دردهای عضلانی- اسکلتی که به شما می تواند کمک کند، همین طب فیزیکی است.
اوزون تراپی، روشی جدید در طب فیزیکی
در قسمت قبل توضیح دادیم دلیل اصلی دردهای عضلانی خستگی بیش از حد عضلات و نرسیدن اکسیژن به آنها است. در اوزون درمانی سعی می کنیم که اکسیژن مورد نیاز عضلات و بافت ها را تامین کنیم تا از آن درد ناشی از خستگی رها شوند. اوزون باعث می شود تا روند بهبودی که متوقف شده است از سر گرفته شود و برای دردهای کهنه بسیار موثر است.
مکانیسم اوزون درمانی به چه صورت است؟
اوزون به صورت گاز است. این گاز بسیار واکنش پذیر است و به محض اینکه وارد بدن شود با بافت واکنش می دهد. اما این واکنش از نوع مخرب نیست و زمانی که اوزون با بافتی واکنش می دهد، آن بافت را وادار به دریافت اکسیژن بیشتر از جریان خون می کند. اگر این بافت را عضله در نظر بگیریم با دریافت اکسیژن بیشتر از خون، اسید لاکتیک تولید شده درون سلول های آن بافت تجزیه می شود، بنابراین دردهای عضلانی کاهش می یابد.
علاوه بر مکانیسم فوق، گاز اوزون نشان داده است که می تواند به عنوان یک ضد التهاب نیز عمل کند و با کاهش التهاب های بافتی و مفاصل، میزان درد بیمار را کمتر کند.
روش های مختلف در اوزون درمانی
راه های مختلفی برای استفاده از گاز اوزون وجود دارد، ولی مطمئنا این گاز نباید استنشاق بشود. استنشاق این گاز می تواند به بافت های حساس ریه و آلوئول های شما آسیب بزند. روش های متداول در اوزون درمانی موارد زیر هستند:
از طریق پوست
قسمتی از پوست بدن شما در معرض گاز اوزون قرار می گیرد( در اصطلاح سونا اوزون نیز نامیده می شود). البته این کار در یک فضای محافظت شده انجام می شود تا شما این گاز را تنفس نکنید. ویا ممکن است اوزون درمانی برای زخم ها انجام شود. در این روش اوزون به صورت محلول بر روی سطح زخم قرار می گیرد.
از طریق خون
گاز اوزون که برای قرارگیری در جریان خون آماده شده است را وارد خون می کنند. این روش اتوهموتراپی نام دارد.
از طریق دستگاه گوارش
میزان بسیار کمی از گاز اوزون را درون آب یا روغن حل می کنند و از طریق دهان مصرف می شود
تزریق عضلانی
در این روش گاز اکسیژن را با گاز اوزون ترکیب می کنند و از طریق تزریق عضلانی به عضله هدف و یا مفصل تزریق انجام می شود.
عوارض جانبی اوزون تراپی
دو عارضه جانبی اصلی برای اوزون درمانی مطرح می شود:
آمبولی هوا
در روش تزریق درون رگ ممکن است که حباب هوا تشکیل شود و قسمتی از جریان خون را مختل کند
واکنش های آلرژیک
ممکن است علائمی مانند سرماخوردگی داشته باشید و بدن شما در ابتدا به گاز اوزون واکنش دهد.
آیا اوزون درمانی یک روش امن و بی خطر است؟
با توجه به اینکه اوزون درمانی یک روش نوین می باشد و هنوز جای کار بسیاری در این زمینه وجود دارد، اما می توان گفت که با توجه به نتایجی که از خود بجای گذاشته است روش خوبی برای کاهش درد می باشد.
بسیاری از افراد دوست ندارند که روش های تهاجمی مانند عمل جراحی را انجام دهند، از طرفی هم با توجه به دردی که دارند، انجام دادن کارهای روزمره برایشان سخت خواهد بود. اینجاست که استفاده از اورون درمانی یک روش مناسب برای کنترل درد و بازگشت به زندگی روزمره است. این صحبت برای کسانی که از مشکلاتی مانند بیرون زدگی دیسک گردن یا کمر رنج می بردند کاملا مملوس است.
بنابراین اگر دردهای عضلانی کهنه و مزمن شما را اذیت می کند، بد نیست به اوزون درمانی هم فکر کنید.